پروتزهای دندانی (اعم از ثابت یا متحرک) نقش مهمی در بازگرداندن عملکرد و زیبایی دندانها دارند. اما مانند هر وسیله دیگری، این پروتزها نیز ممکن است در طول زمان دچار فرسودگی، شکستگی یا تغییر شکل شوند. سؤال بسیاری از بیماران این است که آیا میتوان پروتزهای قدیمی را ترمیم کرد یا باید آنها را بهطور کامل تعویض کرد. در این مطلب، به بررسی عواملی که بر تصمیمگیری در این مورد تأثیر میگذارند و روشهای معمول ترمیم یا تعویض پروتز پرداخته میشود.
چه زمانی میتوان پروتزهای قدیمی را ترمیم کرد؟
در بسیاری از موارد، پروتزهای قدیمی قابل ترمیم هستند. ترمیم پروتز میتواند زمان و هزینه کمتری نسبت به تعویض کامل داشته باشد. برخی از شرایطی که امکان ترمیم پروتز را فراهم میکنند، عبارتند از:
۱. شکستگی یا ترکهای کوچک
اگر پروتز دچار ترک یا شکستگی کوچکی شده باشد، دندانپزشک میتواند با استفاده از مواد ترمیمی خاص آن را تعمیر کند.
- مثال: ترکهای کوچک در پلاستیک یا آکریلیک پروتز متحرک.
۲. لکهگیری و تغییر رنگ
پروتزهایی که دچار تغییر رنگ یا لکههای سطحی شدهاند، با پولیش یا ترمیم جزئی قابل بازسازی هستند.
۳. تنظیمات جزئی
گاهی اوقات پروتز به دلیل تغییرات جزئی در شکل لثه یا فک نیاز به تنظیم دارد. در این حالت، دندانپزشک میتواند با تراشیدن، اضافه کردن مواد یا تغییر زاویه پروتز، آن را بهدرستی تنظیم کند.
۴. جایگزینی قطعات شکسته
در پروتزهای ثابت (مانند بریج یا روکش)، اگر بخشی از ساختار شکسته باشد، گاهی میتوان فقط همان قسمت را جایگزین کرد، بهجای تعویض کامل.
چه زمانی تعویض پروتز ضروری است؟
در برخی موارد، پروتز قدیمی بهگونهای آسیب دیده یا فرسوده میشود که دیگر ترمیم آن منطقی یا ممکن نیست. شرایط زیر معمولاً نیاز به تعویض کامل پروتز دارند:
۱. فرسودگی شدید
پروتزهایی که سالها استفاده شدهاند ممکن است بهقدری فرسوده شوند که دیگر قابلیت ترمیم نداشته باشند. این فرسودگی میتواند شامل ساییدگی سطح پروتز، تغییر شکل پایهها یا کاهش مقاومت ساختاری باشد.
۲. تغییرات گسترده در دهان
با گذشت زمان، لثهها و فک ممکن است تغییر کنند (مانند تحلیل لثه یا تغییر در استخوان فک)، که این تغییرات باعث میشوند پروتز قدیمی بهخوبی در دهان جا نگیرد. در این موارد، ساخت یک پروتز جدید که با شرایط فعلی دهان هماهنگ باشد، ضروری است.
۳. شکستگی گسترده
اگر پروتز دچار شکستگی بزرگ یا ترکهای عمیق شده باشد که ترمیم آن به صرفه نباشد یا دوام کافی نداشته باشد، بهتر است بهطور کامل تعویض شود.
۴. عفونت یا مشکلات لثهای
گاهی اوقات استفاده طولانیمدت از پروتز قدیمی میتواند باعث عفونتهای لثه، زخم یا آسیب به بافتهای اطراف شود. در این شرایط، تعویض پروتز و درمان مشکلات لثهای لازم است.
۵. عدم تطابق با استانداردهای جدید
پروتزهای قدیمی ممکن است از نظر طراحی یا مواد سازنده با استانداردهای روز هماهنگ نباشند. استفاده از تکنولوژیهای جدید میتواند تجربه بهتری از نظر راحتی و عملکرد ارائه دهد.
ترمیم پروتز چگونه انجام میشود؟
روشهای ترمیم بسته به نوع پروتز و میزان آسیب متفاوت هستند:
- ترمیم ترک یا شکستگی: دندانپزشک از مواد آکریلیک یا رزینی برای پر کردن ترکها یا شکستگیهای کوچک استفاده میکند.
- بازسازی پروتز متحرک: اگر بخشی از پروتز (مانند دندان مصنوعی یا بخشی از پایه) شکسته باشد، میتوان آن قسمت را جایگزین کرد.
- تنظیم مجدد پایه: در صورت تغییر شکل لثه، میتوان پایه پروتز متحرک را اصلاح یا بازسازی کرد.
مزایا و معایب ترمیم در برابر تعویض
| معیار | ترمیم پروتز | تعویض پروتز |
|---|---|---|
| هزینه | هزینه کمتر | هزینه بیشتر |
| زمان مورد نیاز | معمولاً کوتاهتر | نیاز به چند جلسه |
| دوام و کارایی | دوام کمتر در مقایسه با تعویض | دوام و تطابق بیشتر |
| راحتی بیمار | گاهی تنها مشکل جزئی را رفع میکند | تطابق بهتری با شرایط جدید دهان |
توصیههایی برای نگهداری بهتر از پروتز
- رعایت بهداشت دهان و پروتز: شستشوی مرتب و صحیح پروتز و لثه.
- معاینات دورهای: حداقل سالی یکبار پروتز خود را نزد دندانپزشک بررسی کنید.
- مراقبت از پروتز متحرک: هنگام خارج کردن یا قرار دادن پروتز، با دقت رفتار کنید تا از شکستگی جلوگیری شود.
- استفاده از مواد محافظ: اگر دندانقروچه دارید، ممکن است نیاز به محافظهای خاص داشته باشید.
در بسیاری از موارد، پروتزهای قدیمی قابل ترمیم هستند و با هزینه و زمان کمتری میتوان مشکلات جزئی آنها را رفع کرد. اما اگر آسیب گسترده باشد، پروتز فرسوده شده یا تطابق آن با دهان تغییر کرده باشد، تعویض کامل آن ضروری است. بهترین تصمیم با بررسی دقیق توسط دندانپزشک و در نظر گرفتن شرایط دهان و دندان شما گرفته میشود.
کلینیک دندانپزشکی پاستور، با بهرهگیری از تکنولوژیهای روز و متخصصین باتجربه، آماده است تا بهترین خدمات را در زمینه ترمیم یا تعویض پروتزهای دندانی به شما ارائه دهد. برای مشاوره و بررسی پروتزهای خود، وقت مشاوره خود را تنظیم کنید و لبخندتان را بازسازی کنید!
