احساس بیحسی در لب پایین یا سایر قسمتهای دهان پس از جراحی دندان، بهویژه جراحی دندان عقل یا سایر جراحیهای نزدیک به عصبهای فک، میتواند نگرانکننده باشد. این وضعیت که به آن پارستزی گفته میشود، در بسیاری از موارد موقتی است، اما در برخی شرایط خاص ممکن است دائمی شود. در ادامه، دلایل، عوامل مؤثر، و اقدامات لازم برای مدیریت این مشکل بررسی شده است.
چرا بیحسی لب پایین اتفاق میافتد؟
این وضعیت اغلب به دلیل تأثیر جراحی بر عصبهای فک، بهویژه عصب آلوئولار تحتانی یا عصب زبانی، ایجاد میشود. این عصبها در نزدیکی دندانهای عقبی و فک پایین قرار دارند و نقش مهمی در انتقال حس به لب پایین، چانه و زبان دارند.
علل شایع بیحسی:
- فشار یا تحریک عصب: در طی جراحی، ابزارها یا حرکات ممکن است به عصب فشار وارد کنند.
- آسیب مستقیم به عصب: در مواردی که دندان نزدیک به عصب باشد، احتمال آسیب به عصب وجود دارد.
- التهاب یا تورم: تورم ناشی از جراحی میتواند بهطور موقت روی عصب فشار وارد کند و باعث بیحسی شود.
- عوارض تزریق بیحسی: در برخی موارد نادر، تزریق بیحسی بهطور مستقیم به عصب آسیب وارد میکند.
آیا بیحسی موقتی است یا دائمی؟
در بیشتر موارد، بیحسی موقتی است و با کاهش التهاب یا ترمیم آسیب عصب، بهتدریج از بین میرود. با این حال، چند عامل میتواند احتمال دائمی بودن یا طولانی شدن این وضعیت را تحت تأثیر قرار دهد:
۱. شدت آسیب به عصب
- اگر عصب تنها تحریک شده باشد یا تحت فشار قرار گرفته باشد، بیحسی معمولاً ظرف چند هفته یا چند ماه برطرف میشود.
- اگر عصب دچار بریدگی یا پارگی شده باشد، احتمال بازگشت حس کمتر است و ممکن است نیاز به درمانهای تخصصی داشته باشد.
۲. نوع جراحی و نزدیکی دندان به عصب
- جراحی دندانهایی که ریشه آنها نزدیک به عصب آلوئولار تحتانی است (مانند دندان عقل فک پایین)، احتمال بیشتری برای ایجاد این عارضه دارند.
- جراحیهای پیچیده یا طولانی ممکن است خطر آسیب به عصب را افزایش دهند.
۳. واکنش بدن به آسیب عصب
برخی افراد ممکن است بهطور طبیعی سریعتر بهبود یابند، در حالی که در دیگران این روند زمان بیشتری طول میکشد.
علائم و مدت زمان بهبودی
علائم بیحسی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کاهش حس: لب پایین یا چانه احساس بیحسی یا کرختی دارند.
- مورمور یا سوزش: برخی بیماران احساس مورمور یا سوزش خفیف در ناحیه بیحس دارند.
- اختلال در حس چشایی: اگر عصب زبانی تحت تأثیر قرار گرفته باشد، ممکن است حس چشایی نیز تغییر کند.
مدت زمان بهبودی بسته به شدت آسیب متفاوت است:
- بیحسی خفیف ناشی از تورم معمولاً در چند روز تا چند هفته بهبود مییابد.
- در موارد آسیب متوسط به عصب، بهبودی ممکن است ۳ تا ۶ ماه طول بکشد.
- اگر بیحسی پس از ۶ ماه همچنان باقی باشد، احتمال دائمی بودن آن وجود دارد، اما درمانهای بیشتری قابل بررسی است.
چه کاری میتوان انجام داد؟
اگر بیحسی لب پایین پس از جراحی دندان برای شما اتفاق افتاده است، اقدامات زیر میتواند کمککننده باشد:
۱. مشورت با دندانپزشک یا جراح
حتماً وضعیت خود را با دندانپزشک یا جراح دهان و فک در میان بگذارید. آنها ممکن است با معاینه بالینی و استفاده از رادیوگرافی یا سایر ابزارها علت را تشخیص دهند.
۲. پیگیری علائم
اگر بیحسی بهتدریج کاهش پیدا کند، نشانهای مثبت است. با این حال، اگر بیحسی تشدید شود یا با علائمی مانند درد شدید یا عفونت همراه باشد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
۳. مصرف داروهای توصیهشده
- پزشک ممکن است داروهای ضدالتهاب یا مکملهای تقویتکننده عصب (مانند ویتامینهای گروه B) را تجویز کند.
- در صورت وجود عفونت، مصرف آنتیبیوتیک ضروری است.
۴. فیزیوتراپی عصب
در موارد آسیبهای عصبی طولانیمدت، فیزیوتراپی و تحریک عصب با تکنیکهای خاص ممکن است به بازگرداندن حس کمک کند.
۵. صبر و زمان
در بسیاری از موارد، بدن بهطور طبیعی عصب آسیبدیده را ترمیم میکند. بنابراین، صبور بودن و رعایت توصیههای پزشک اهمیت زیادی دارد.
چگونه از این وضعیت پیشگیری کنیم؟
اگر قرار است جراحی دندان انجام دهید، میتوانید با رعایت نکات زیر احتمال آسیب به عصب را کاهش دهید:
- انتخاب جراح ماهر: جراحی توسط یک دندانپزشک یا جراح با تجربه، خطر عوارض را به حداقل میرساند.
- رادیوگرافی پیش از جراحی: استفاده از تصاویر دقیق (مانند سیتی اسکن) میتواند محل دقیق عصبها و ریشهها را مشخص کرده و از آسیب به آنها جلوگیری کند.
- رعایت توصیههای بعد از جراحی: مراقبتهای پس از جراحی مانند جلوگیری از ضربه یا فشار به محل جراحی، به کاهش تورم و آسیب کمک میکند.
احساس بیحسی در لب پایین پس از جراحی دندان معمولاً موقتی است و در بیشتر موارد، با کاهش تورم یا ترمیم عصب، بهتدریج از بین میرود. اگرچه در موارد نادر ممکن است این وضعیت دائمی باشد، اما با مشاوره دندانپزشک و پیگیریهای لازم میتوان بهترین اقدامات را انجام داد.
کلینیک دندانپزشکی پاستور با استفاده از تجهیزات پیشرفته و تیمی از متخصصان با تجربه، تلاش میکند تا جراحیهای دندان را با کمترین عوارض ممکن انجام دهد. اگر بعد از جراحی دچار بیحسی یا علائم مشابه شدهاید، برای مشاوره و بررسی دقیقتر میتوانید با ما تماس بگیرید. هدف ما ارائه درمانهای ایمن و مراقبتهای حرفهای برای آرامش شماست.
