جراحی لثه یکی از روشهای درمانی در علم دندانپزشکی است و زمانی از آن استفاده می‌‌شود که افراد به دلیل بیماری لثه دچار مشکلات زیادی شده اند، اگر این بیماریها، با کارهایی مثل کورتاژ لثه و یا جرمگیری درمان نشود، دندانپزشک اقدام به جراحی لثه می‌کند.

در این محتوا به بررسی و توضیح اینکه، جراحی لثه چیست و آشنایی با انواع این عمل‌ها پرداخته ایم و در ادامه توضیح داده ایم که مراحل این جراحی چگونه است.

جراحی لثه چیست و چرا انجام می‌شود؟

زمانی که لازم باشد برای درمان برخی شرایط و بیماری های لثه، از جمله عفونت لثه یا پریودنتیت اقدام شود، دندانپزشکان دست به عمل لثه می‌زنند. این جراحی معمولا تحت عنوان عمل پریودنتال نیز شناخته میشود. زمانی که بافت لثه قابلیت درمان نداشته باشد، نیاز به عمل جراحی لثه و یا پیوند لثه است.

گاهی اوقات ممکن است که جراحی به صورت سرپایی باشد، که به چنین مواردی هم، جراحی لثه می‌گویند. از اصلی ترین دلایل بیماری هایی که منجر به این جراحی می‌شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بروز بیماری به دلیل عفونت و بیماری های مزمن
• جمع شدن پلاک و باکتریها در اطراف لثه و دندان
• مصرف بعضی از داروها
• وجود کیست و تومور

هدف از عمل جراحی لثه چیست؟

همانطور که گفته شد عمل جراحی لثه برای درمان برخی بیماری های مرتبط با لثه انجام میشود. هدف از انجام جراحی لثه ، درمان بیماری های جدی مربوط به  بافت لثه و رفع تمام خسارات و پیش آمدهاییست که در  زیر به آن پرداخته ایم:

• ترمیم استخوان فک و بافت های آسیب دیده مرتبط با لثه
• جلوگیری از افتادن دندان
• کاهش شکاف لثه بین دندانها
• تغییر شکل استخوان فک برای کاهش خطر رشد باکتری ها در شکاف استخوان
• از بین بردن باکتری ها و عفونت
• درمان بیماریهایی مثل، گینوییت و پریودنتیت که نیازمند عمل جراحی لثه هستند.

گینوییت چیست؟

گینوییت نوع خفیفی از بیماری لثه است که می تواند باعث قرمزی لثه، تورم و خونریزی آن شود. بیشتر اوقات، لثه به دلیل بهداشت ضعیف دهان و دندان، پلاک و تارتار دندان، دچار چنین بیمیاری می‌شود. درمان حرفه ای توسط دندانپزشکان و انجام جراحی لثه می‌تواند از بروز چنین بیماری پیشگیری کند یا حتی آن را درمان کند.

پریودنتیت چیست؟

پریودنتیت نیز نوعی شدیدتر از بیماری لثه است که در آن وضعیت لثه بدتر شده و حتی بیماری پیشرفت میکند. در ادامه پیشرفت پریودنتیت، باف آن شروع به التهاب میکند و ممکن است به استخوان و بافت های اطراف لثه هم سرایت کند. در طی این فرایند التهابی، لثه ها از دندان جدا می شوند.

این وضعیت باعث می شود فضاهایی  ایجاد شود که به نوبه خود باکتری را به دام می اندازند و منجر به شکل گیری عفونت می شوند. در نهایت دندان ممکن است لق شده و بی افتد و حتی استخوان به شدت آسیب ببیند.

انواع جراحی لثه کدامند؟

نوع روش جراحی که دندانپزشک جراح در نظر میگیرد مستقیما بستگی به نوع و شدت بیماری و سلامت عمومی بیمار دارد. قبل از هر نوع از روش های عمل جراحی لثه، جراح دندانپزشک، لثه ها و اطراف آن ها را با دقت و به صورت تخصصی تمیز میکند. او تمام پلاک ها، تارتار و باکتری های دندانی را از بین میبرد. زیرا اگر چنین کاری انجام ندهد قطعا حین عمل عفونت و التهاب بافت لثه، زیر تیغ جراحی بیشتر میشود.

از انواع جراحی لثه می توان به مواردی که در ادامه به صورت گامل توضیح داده شده است اشاره کرد:

جراحی فلپ لثه (Flap surgery)

جراحی فلپ لثه یا جراحی کوچک کردن پاکت اطراف لثه، زمانی انجام می‌شود، که بین دندان و لثه فرورفتگی ایجاد شده باشد و همین فرورفتگی باعث ایجاد پاکت و گسترش عفونت و التهاب و آبسه در سطح لثه شود.

پس جراحی فلپ لثه، برای آن‌دسته از بیمارانی مناسب است که دارای آبسه یا پریودنتال عمقی هستند و همچنین باکتری و تارتار به این آبسه ها نفوذ کره است. جراحی فلپ لثه بهترین درمان برای این اشخاص است تا هم آبسه درمان شود و هم بستر باکتری ها بر هم ریخته و آن ها نابود شوند. در زیر یک عکس جراحی لثه و تغییرات بعد از آن را می‌بینید.

این عمل جراحی لثه، شامل بلند کردن بافت لثه از دندان ها برای از بین بردن تجمع تارتار است. بعد از اینکه جراح ناحیه را تمیز کرده و تارتار را خارج کرد، لثه ها را به جای خود برمیگرداند تا دوباره روی دندان ها قرار بگیرند. در بعضی مواقع ممکن است استخوان فک نیز در طی این روش نیاز به تغییر شکل داشته باشد.

عمل پیوند استخوان

همانطور که میدانید ریشه دندان ها درون استخوان فک جوش خورده است و در واقع اطراف این ریشه بافت استخوان فک است. گاهی اوقات پیش می آید که استخوان اطراف ریشه دندان آسیب ببیند. این آسیب میتواند نیازمند پیوند استخوان باشد.

ما در این عمل جراحی لثه، بافت استخوانی جدید، سالم و مستحکمی را به جای بافت استخوانی آسیب دیده قرار میدهیم. بافت جایگزن میتواند از خود شخص باشد و یا اینکه از یک شخص دیگر گرفته شده باشد. به طور کلی هدف از پیوند استخوان در جراحی لثه، کمک به حفظ و نگهداری دندان در مکان و موقعیت خودش است.

 جراحی لثه، برای بازسازی بافت لثه

بافت استخوان و بافت لثه هر کدام موقعیت آناتومیکی یکدیگر را دارند. اما ممکن است که بافت لثه در فضایی که باید استخوان وجود داشته باشد یا رشد کند قرار بگیرد و مانع از رشد و قرار گیری استخوان شود. ما برای رفع این مشکل نیز جراحی لثه را انجام می‌دهیم.

در طی این عمل جراحی، جراح دندانپزشک یک قطعه کوچک مش مانندی را، بین استخوان و لثه فرد قرار می‌دهد. این ماده مانع از رشد لثه در فضایی که باید استخوان وجود داشته باشد می‌شود. بعد از این عمل، استخوان و بافت پیوندی مجدداً در محل خودشان رشد می کنند.

جراحی لثه برای افزایش تاج دندان

در این نوع از جراحی لثه، دندانپزشک لبخند لثه ای را برطرف و به اصلاح طرح لبخند کمک می‌کند. به این صورت که آن بخش از دندان را که به دلیل رشد زیاد بافت لثه، پوشانده شده است را برطرف می‌کند. در این جراحی، با کوتاهتر شدن لثه، تاج دندانها بلندتر می‌شود و شما لبخندی زیباتر خواهید داشت.

جراحی پیوند لثه

جراحی پیوند لثه چیست و چرا انجام میشود؟ در حالت نرمال باید خط بین لثه و دندان ها نه خیلی پایین و نه خیلی بالا باشد. اما در برخی افراد، این خط در حالت غیرمعمول و غیر طبیعی خود قرار دارد. برای اینکه خط لثه را به شکل طبیعی خود برگردانیم نیازمند انجام جراحی لثه هستیم.

در حالتی که خط لثه بیش از حد پایین باشد ما بافت لثه را کاهش میدهیم و در واقع نام عمل ما لیفت لثه خواهد بود. اما زمانی که خط لثه بالا باشد ما برای پایین آوردن آن مجبوریم از پیوند لثه استفاده کنیم زیرا خود بافت لثه کم است و به تنهایی نمیتواند پایین بیاید.

در طی جراحی پیوند لثه، جراح به طور معمول بافتی را از یک قسمت بدن جدا می كند و مجدداً آن را به ناحیه ای كه لثه پایین است متصل یا پیوند میزند. این بافت اغلب از کام یا سقف دهان برداشته میشود که از لحاظ جنس و نوع عملکرد مشابه بافت لثه است.

پیوند بافت نه تنها خطر آسیب بیشتر به خود لثه را کاهش می دهد بلکه به نوعی پوششی بسیار خوب و مطمئن برای پوشاندن ریشه های دندان ها و محافظت از آن ها نیز محسوب میشود.

سایر روش های جراحی لثه چیست؟

روش های دیگری هم برای جراحی وجود دارد، که شامل دو نوع زیر می‌شود:

• جراحی لثه با لیزر : اگرچه هیچ مدرک موسخی هنوز کاملاً از لیزر درمانی برای درمان مشکلات لثه پشتیبانی نمی کند ، اما برخی از دندانپزشکان از آن برای کاهش اندازه آبسه های پریودنتال و ترمیم بافت همبند آسیب دیده استفاده می کنند. در واقع در این روش از امواج لیزر،برای برداشتن بافت آسیب دیده و تمیز کردن لثه از باکتری ها استفاده می کنند.
• استفاده از پروتئین های تحریک کننده بافت لثه:  این روش شامل استفاده از ژل های حاوی پروتئین برای تحریک رشد استخوان و بافت است.

آماده شدن برای عمل جراحی لثه

قبل از اینکه جراحی لثه انجام شود، دندانپزشک معاینات قبل از عمل را به صورت کامل و دقیق انجام می دهد تا مطمئن شود آیا بیمار برای جراحی کاندید مناسبی است یا خیر.

در طی این ارزیابی و بررسی، جراح موارد زیر را بررسی میکند و با بیمار صحبت میکند:

• گرفتن تاریخچه پزشکی
• ارزیابی و معاینه فیزیکی شامل بررسی تمام دندان ها، دهان و فک و وضعیت سلامت عمومی دهان و دندان
• وجود یا عدم وجود هرگونه عفونت، آبسه دندان یا ضایعات دیگری که می تواند بهبودی و دوره نقاهت بعد از جرراحی لثه را پیچیده تر کند.

مراحل جراحی لثه چگونه است؟

تمامی افرادی که می‌خواهند این جراحی را انجام دهند، به دنبال این هستند که بدانند مراحل جراحی لثه چگونه است، به همین دلیل در ادامه به بررسی مراحل جراحی لثه پرداخته ایم:

1. ابتدا جراح تمامی وسایل را استریل کرده و از تجهیزات و ابزار استریل برای کاهش خطر عفونت استفاده می کند.
2. سپس بر اساس نوع عمل، مراحل بیهوشی یا بی حسی موضعی انجام می‌شود.
3. با برش یا برش های کوچک در امتداد خط لثه، دندانپزشک لثه ها را از دندان بلند می کند. این کار به دندانپزشک این امکان را می دهد تا ریشه های دندان را بهتر ببیند و بتواند هر گونه تارتار، پلاک یا عفونت را از بین برده و تمیز کند.
4. پس از این تمیز کردن عمقی همه چیز، جراح دندانپزشک می تواند روشهای دیگری مانند تغییر شکل لثه، بازسازی استخوان یا سایر روشهای برنامه ریزی شده را انجام دهد.
5. پس از اتمام جراحی برنامه ریزی شده، جراح دندان با استفاده از نخ بخیه های بسیار ریز لثه ها را دوخته و به  محل اصلی خود یعنی روی دندان ها متصل میکند. دندانپزشک 7 تا 10 روز بعد از عمل بخیه ها را باز میکند.

آیا جراحی لثه درد دارد؟

بسته به نوع روش جراحی، طیف وسیعی از موارد ممکن است رخ دهد. بیشتر عمل های جراحی لثه حدود 2 ساعت طول می کشد. در بعضی موارد، بیمار کاملا بیهوش میشود و در موارد دیگر، جراحی فقط شامل استفاده از بی حسی موضعی برای بی حس کردن لثه است. تزریق داروی بی حسی می تواند در ابتدا کمی ناراحت کننده باشد.

اما به طور کامل باعث بی حس شدن بافت لثه میشود و در هر دو حالت، در طول جراحی لثه، بیمار دردی احساس نمی کند.

بهبودی و دوره نقاهت عمل لثه چقدراست؟

به دنبال هر روش جراحی، دندانپزشک دستورالعمل های دقیقی درباره مراقبت های بعد از جراحی، برای دستیابی به بهترین شرایط و دوره نقاهت راحت تر را ارائه می دهد. زمان بهبودی و دوره نقاهت از عمل لثه بستگی به نوع روش جراحی و وضعیت بیمار دارد.

اما به طور معمول، افراد در روزهای اول پس از جراحی لثه به داروهای تسکین دهنده درد نیاز دارند. بیمار قبل از ترک مطب یا مرکز جراحی با به طور کامل با انواع داروهای مسکن که میتوانند درد او را تسکین دهند آشنا خواهد شد.

جراح قبل از ترخیص بیمار به او توصیه های زیر را نیز ارائه خواهد کرد و به برخی از سوالات رایج او مثل “بعد از جراحی لثه چه مواردی را رعایت کنیم ؟ ” پاسخ خواهد داد:

• استفاده از دهانشویه ها و ضد عفونی کننده ها برای تمیز نگه داشتن موضع عمل و جلوگیری از عفونت
• اجتناب از ورزش شدید
• خوردن غذاهای نرم در روزهای بعد از عمل
• اجتناب از استعمال سیگار

چقدر بعد از جراحی لثه، باید به پزشک مراجعه کرد؟

یک یا 2 هفته بعد از عمل، شما به توصیه جراح باید به مطبش برگردید تا او نتایج عمل را از نزدیک دیده و ارزیابی کند. او در همین جلسه بخیه ها را میکشد و به وضعیت شما رسیدگی خواهد کرد.

بعد از این مدت لثه ها و دندان ها التیام می یابند، و محکم تر و قوی تر از قبل میشوند. اما این امکان نیز وجود دارد که برخی از افراد نسبت به دمای گرم یا سرد و حتی استفاده از خمیر دندان حساس شوند. اگر چنین مشکلی برای شما پیش آمد نگران نباشید زیرا به مرور زمان بهبود پیدا خواهید کرد. اما جهت اطمینان به جراح خود اطلاع دهید.

هزینه عمل جراحی لثه چگونه است؟

جراحی لثه اگر به منظور صرفا درمانی انجام شود ممکن است تحت پوشش بیمه قرار بگیرد. بنابراین پیش از انجام عمل حتما با شرکت بیمه یا بیمه گر خود تماس بگیرید و از این موضوع اطلاع کسب کنید. با جراح دندان خود نیز صحبت کنید و ببیند آیا او با بیمه خاصی طرف قرار داد است یا خیر. هزینه جراحی لثه معمولا در محل و با توجه به شرایط مطب و شدت بیماری خودتان تعیین می‌شود.

آیا می توان از بیماری لثه جلوگیری کرد؟

از آنجا که بیماری لثه در اثر رشد بیش از حد باکتری ها ، پلاک ها و ایجاد تارتار ایجاد می شود ، داشتن بهداشت دهان و دندان مناسب معمولاً در جلوگیری و معکوس کردن این بیماری مؤثر است. در بیشتر موارد، با مراقبت منظم از دندان، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن در طول روز متوانند به جلوگیری از بروز بیماری لثه و و کاهش هزینه جراحی لثه منجر شود.

در صورت عدم انجام عمل لثه چه اتفاقی می افتد؟

در صورت عدم درمان مشکلات لثه، ممکن است در آینده به انواع مشکلات سلامتی مانند بیماری های قلبی عروقی، دیابت مبتلا شوید. مادرانی که از این بیماری رنج میبرند ممکن است فرزندی به دنیا بیاورند که وزنش کم است حتی ممکن است زایمان زودرس را به نیز تجربه کنند.

بیماری لثه همچنین می تواند به یک وضعیت بهداشتی جدی تبدیل شود که روی دندان ها ، لثه ها و استخوان ها تأثیر می گذارد و منجر به عفونت و مرگ استخوان و بافت آن می شود. این وضعیت ممکن است نیاز به جراحی لثه به صورت گسترده ای برای ترمیم و درمان بیماری داشته باشد.

در این محتوا، شما را با دلایل مختلف نیاز به جراحی و اینکه مراحل و انواع جراحی لثه کدام است، آشنا کردیم. شما می‌توانید برای رفع مشکلات و عمل جراحی لثه، به کلینیک تخصصی دندانپزشکی پاستور مراجعه کنید.